Diskriminasyon sa Mga Dalaw sa Kulungan

(Isang sulat mula sa aking kaibigan)
Mga Kasama:

Isang mapagpalang araw sa lahat.

Nais kong ibahagi at idulog sa mga kinauukulan ang isang kongkretong anyo ng diskriminasyon sa ating hanay na dinanas ko noong Biyernes, Pebrero 13 sa Camp Sampaguita sa Muntinlupa City.

Pang-apat na pagdalaw ko na sa aking katipan na nakapiit sa Medium Security Camp sa Muntinlupa City noong Biyernes. Una ay noong kaarawan niya noong Nobyembre 28, pangalawa noong Pasko at pangatlo noong Bagong Taon. Noong unang dalaw ko, nabasa ko sa mga patakaran ng kulungan na nakapaskil sa dingding ng tanggapan ng mga dalaw ang isang partikular na patakaran na bawal ang "effeminate visitors unless they are relatives of the inmates". Doon pa lang ay alam ko nang isa itong mapagdiskriminang patakaran. Wala namang naging aberya sa pagdalaw ko noon maski noong Pasko at Bagong Taon.

Nitong 7:30 am ng Pebrero 13 ay tinanong ako ng babaeng empleyado on duty sa overseer's office (na lagi ko nang nakikita roon at madalas ay siya ring nagbibigay sa akin ng "calling pass") kung "Gay ba kayo?" (kasama ko noon ang matalik kong kaibigang gay rin). Sa halip na sagutin siya nang diretso ay tinanong ko siya kung bakit. Kasi raw ay bawal ayon sa patakaran sabay hawak sa hikaw niya bilang indirektang pagsasabi ng kasi may suot akong hikaw noon. Sinabi ko na pang-apat ko na iyong dalaw at siya pa nga lagi ang nagbibigay sa akin ng calling pass at tinanong ko siya kung bakit sa pagkakataong iyon ay hindi ako puwedeng makapasok. Ang sabi niya ay mahigpit daw ngayon nang wala nang iba pang paliwanag. Tinanong ko siya na papaano ang mga dalahin namin (bed foam, pillows, food, etc.) at galing pa kami sa lalawigan ng Rizal. Sinabi niya na magtungo raw kami sa entrance gate at doon na makipag-usap. Hindi ko na nakuha ang pangalan niya at hindi ko na rin nalaman pa kung siya ay pulis o ordinaryong empleyado roon.

Tinawagan ko muna ang aking co-high school alumni na police general upang humingi ng linaw sa isyu ngunit nasa meeting siya. Tinawagan ko uli siya pero nasa meeting pa rin.

Nagtungo ako sa entrance gate ng mga bisita at inabutan ko roon ang tuwinang pulis na guwardiya na dinadatnan ko roon tuwing dadalaw ako. Siya si Arturo Abellera. Matapos ulitin sa kanya ang mga napag-usapan namin ng babaeng empleyada, binanggit ni G. Abellera na mahigpit nga raw ang patakaran ngayon. Muli, walang paliwanag. Pero sa kanya rin nanggaling na diskriminasyon nga raw iyon, na binigyang-diin ko rin. Binanggit niya na maluwag lamang noong Pasko at Bagong Taon dahil may mga okasyon nga (pero wala namang pampublikong okasyon noong una akong dumalaw roon pero nakapasok ako nang walang aberya kaya sa puntong ito ay hindi nakatanggap-tanggap ang paliwanag na iyon). Nagdesisyon siya na ipatawag na lang ang aking dadalawin. Matapos ang mahabang paghihintay, hindi pa rin lumabas ang aking dadalawin. Napansin na ako ng kapwa niya pulis-guwardiya na si Cesar de Vera. Narinig ko ang sinabi niya kay G. Abellera na mukha naman daw akong lalaki ay bakit hindi pa ako pinapasok. May dumating na babaeng pulis na nakasibilyan na dati ko na ring nakasalamuha sa minsang pagdalaw ko. Ipinayo niya na ipakiusap sa officer on duty sa overseer's office at baka pumuwede naman. Matapos ang ilang minuto ay sinamahan na ako ni G. Abellera sa overseer's office na una kong pinuntahan upang siya na ang personal na makiusap na papasukin na nga kami ng kaibigan ko. Ngunit siya man ay nabigo rin. Ang magagawa na lang niya ay ipatawag ang dadalawin namin at ipapaharap at ipapakausap sa amin sa loob lamang ng 5-10 minuto.

Bagaman nagpupuyos ang loob ko, pinilit kong kumalma at idinaan sa dasal ang lahat.

Pagbalik sa entrance area ay may iba pang mga dalaw na ayaw ring papasukin. Karamihan sa kanila ay wala pang "carpeta" (official pass na may computer data base). Isang misis ang bumulong sa akin na nalalagyan naman daw ang mga guwardiyang pulis. Ayaw kong gawin bagaman desperado na ako. Naisip ko naman kasi na mukhang may katinuan sina G. Abellera at G. de Vera na ginagawa lamang ang kanilang tungkulin at ayokong magkaroon sila ng impresyon na sinusuhulan ko sila at baka ibuwelta sa akin ay lalo pa akong hindi makapasok.

Mga bandang 10 ng umaga, ipinatawag na nila ang aming dadalawin. Bagaman 5-10 minuto lamang nga ang itinakda nila, napahaba ito dahil na rin sa sina G. Abellera at G. de Vera na mismo ang nagpayo sa mga dinalaw namin na ipakiusap sa mga keeper nila sa loob. Ngunit iisa lamang ang kanilang tugon: tutulungan nalamang nilang ipa-carpeta na lamang daw ako agad para sa susunod na dalaw ko ay malaya na akong makakapasok kahit friend's day o family day.

Bilang pagkilala sa kabutihan nila sa amin (pinayagan nila kaming makausap ang aming mga dadalawin hanggang 12:30pm), inabutan ko nalamang sila ng green apple at cupcakes na pasalubong namin sa aming mga dinalaw.

Bagaman ipoproseso na ang aking carpeta, hindi ko pa rin mapapalampas ang diskriminasyong ito. Una, may mga empleyado rin silang gays at lesbians. Pangalawa, paano kung ang dadalawin ng gay ay gay inmates din (marami rin tayong mga kapatid sa loob)? Kailangan pa ring i-establish na magkamag-anak sila para lamang makapasok eh hindi rin naman lahat ay totoong magkakamag-anak?

Sana po ay matulungan ninyo akong mabigyan ng aksyon ang aktong ito. Maraming, maraming salamat po.

Rb A. Andres